Behandeling van burnout

Ik zie burnout als een uitputtingsklacht. Burnout moet worden onderscheiden van depressie of angstoornissen, hoewel deze klachten vaak ontstaan als mensen uitgeput zijn. Deze klachten kunnen samengaan maar je kunt ook uitgeput zijn zonder depressie of angst. De behandeling kent de volgende fases: acceptatie, grenzen bewaken, conditie opbouwen en re-integratie.

lichamelijke versus geestelijke uitputting

Sommige mensen zijn alleen geestelijk uitgeput: zij raken doodmoe van een geestelijke inspanning. Andere mensen zijn zowel lichamelijk als geestelijk uitgeput. Mijn ervaring is dat herstel dan langer duurt.

controle op korte of op langere termijn

dwangmatig perfectionistische mensen willen controle. Deze is gericht op de korte termijn, vandaar dat hun gedrag leidt tot alles of niks, ze doen te veel of te weinig.

Acceptatie

Het zijn vooral de harde werkers en plichtsgetrouwe mensen die uitgeput raken. Voor zulke mensen is het moeilijk te accepteren dat ze niet kunnen werken. Zij voelen zich schuldig. Doordat zij gespannen blijven rusten ze onvoldoende uit. Acceptatie van de uitputting helpt het herstel.

Men kan dit zien als een innerlijk conflict: er is een perfectionistische kant die vindt dat de patient aan het werk moet en een vermoeide kant die zich hiertoe niet in staat acht.

Grenzen respecteren

Het is mogelijk door omstandigheden uitgeput te raken. Bij mijn meeste klanten zit het ook in het karakter: men kent geen grenzen, stopt niet als men moe is. Je mag best aan het eind van de dag moe zijn van het werken. Maar het is niet goed om er de volgende dag nog moe van te zijn. Werk je te lang zo hard dat je niet uitgerust raakt dan kun je in een uitputtingstoestand geraken waarvan het herstel lang duurt. De meeste mensen met burnout vertonen een onregelmatig activiteiten patroon. Als zij een goede dag hebben, doen zij zoveel dat zij de dagen erna zo moe zijn dat zij nauwelijks iets doen. Zodra zij weer uitgerust zijn doen zij weer te veel. Beter is het op een goede dag niet te veel te doen, zodat je de dagen erna ook actief kunt zijn. Per saldo doe je meer als je je krachten verdeelt. Ook op de langere termijn zie je deze onregelmatigheid: maanden of jaren harder werken dan een ander en daarna een perdiode van uitvallen door burnout, depressie of ziekte.

Oorzaken van dwangmatig perfectionisme

Dwangmatig perfectionisme ontstaat meestal in de jeugd.

dwangmatige en afhankelijke trekken

Dwangmatig perfectionisme ontstaat vaak in de jeugd. U wordt dwangmatig perfectionistisch omdat uw moeder of vader dat ook was, of omdat er hoge eisen aan u werden gesteld of u uw best moest doen om waardering te kijgen. Als het lukt om dit patroon te veranderen krijgt u ook minder last van het verleden en voelt u zich minder afhankelijk van de ouder in kwestie.

Conditie opbouwen

Uitgeputte mensen lijden aan concentratieverlies. Geestlijke inspanning zoals lezen kan dan moeilijk zijn. Daarom kun je beter proberen om eerst lichamelijk meer te kunnen. Als je lichamelijk weer hersteld bent dan volgt het geestelijke herstel en het concentratievermogen. Bij het opbouwen van je lichamelijke conditie geldt ook dat je geleidelijk moet opbouwen, je moet trainen op duur. Mensen met burnout vinden dit moeilijk, ze willen te veel. Als je niet op eigen kracht je conditie op kan bouwen kun je hulp zoeken.

Re-integratie

Als je thuis een ochtend in de tuin kunt werken of een boek kunt lezen kun je ook re-integreren. Kun je maar tien minuten lezen of een kwartier het huishouden doen, dan ben je nog niet in staat om te re-integreren. Dit lijkt voor de hand te liggen maar mensen met burnout redeneren vaak anders. Om te bepalen of je weer aan het werk kunt, moet je nagaan wat je kunt. Als je een paar uur iets kunt doen dan kun je weer met je collega`s gaan praten, de stukken lezen, een vergadering bijwonen. Kan je een dagdeel wat doen, dan kun je een paar ochtenden aan de slag. Het is belangrijk om je bedrijfsarts duidelijk te vertellen wat je wel en wat je niet kunt, anders krijg je misverstanden. Als je na je werk merkt dat je nog wat energie over hebt, dan kun je je uren uitbreiden. Re-integreer niet in een tempo dat je maar net vol kunt houden. Een tweede burnout is slecht voor je zelfvertrouwen.