Hoge eisen en innerlijke conflicten

Sommige mensen behandelen zichzelf uit de hoogte: zij zijn streng, veroordelend of straffend naar zichzelf. Jezelf veroordelend of straffend toespreken leidt eigenlijk nooit tot goede resultaten, men kan beter positievere manieren vinden om zichzelf te motiveren. Zoals mensen in verzet kunnen komen tegen anderen, zo kunnen mensen ook in verzet komen tegen zichzelf. Sommige mensen eisen zoveel van zichzelf dat zij moeilijk aan iets kunnen beginnen of tegen zichzelf in verzet komen: zij zeggen voortdurend tegen zichzelf wat zij moeten doen maar doen het niet. Wat kun je doen als je te eisend, te veroordelend of te straffend tegen jezelf praat? Het eerste wat je kunt proberen is om minder hoge eisen te stellen en de toon vriendelijker te maken. Lukt dat niet, dan kun je nagaan waarom je het nodig hebt om zo eisend, zo veroordelend of zo straffend naar jezelf te zijn. Om dit duidelijk te maken wil ik twee voorbeelden geven van autoritair gedrag tussen mensen. Hieruit zijn lessen te trekken hoe mensen met zichzelf omgaan.

Soms imiteren mensen een als streng ervaren vader of moeder in de manier waarop zij zichzelf en anderen behandelen. Zie losmaking.

De angstige coach

De angstige coach is bang om te verliezen, niet te presteren en om zelf ontslagen te worden. Daarom zit hij voortdurend te mopperen en aanwijzingen te geven. Het team wordt hier onrustig van en presteert slechter. Als de coach rustiger zou optreden en minder eisen zou stellen zou het beter gaan. Dit voelt heel vreemd voor de angstige coach. Hoe kun je nu meer bereiken door minder te eisen? Hoe houd je controle als je minder eist? Dit roept angst op. Als minder vitten tot betere prestaties leidt, is dit toch prettig voor de coach maar het is wel wennen.

De vader van een tienerdochter

Vader is bang voor zijn dochter: dat zij zwanger wordt, teveel drinkt of aan de drugs raakt. Daarom stelt hij heel strenge regels: dochter moet op een bepaalde tijd thuis zijn en anders zwaait er wat. Door zijn autoritaire gedrag krijgt vader een gevoel van controle. Dit gaat echter ten koste van zijn relatie met zijn dochter.

Hoe kunnen conflicten tussen mensen opgelost worden? De eerste manier is tot een compromis komen. Zo kunnen vader en dochter proberen om te onderhandelen over het tijdstip waarop zij thuiskomt. Nog beter helpt het als beiden partijen begrip voor elkaar opbrengen. Als vader vertelt dat hij bang is, kan dochter hem geruststellen, zij gaat immers altijd met haar vriendinnen naar de stad en zij fietsen samen naar huis. Door beter onderling overleg hebben beide partijen iets te winnen.

Mensen die last hebben van innerlijke conflicten kunnen ook leren om compromissen met zichzelf te sluiten. Als je eist dat je tien dingen op een dag doet en daardoor tot niets komt, kun je met jezelf afspreken maar twee dingen te doen en deze ook echt te doen. Als je jezelf uit de hoogte behandelt, streng of straffend toespreekt, dan zitten daar meestal angsten achter. Als je dit onder ogen kan zien, dan wordt het gemakkelijker om wat vriendelijker voor jezelf te zijn. Ga dus niet in gevecht met de kant van je die je zo onvriendelijk behandelt, er zit angst achter. Toon daar begrip voor. Zie verder omgaan met gevoelens  en schema perfectionisme.