Omgaan met gevoelens
Toen mijn kinderen klein waren kon ik aan de manier waarop ze huilden meteen horen wat er aan de hand was: of zij echt pijn hadden, of het wel meeviel en zij aandacht nodig hadden of dat zij verontwaardigd waren. Hadden ze echt pijn dan trooste ik ze en anders konden zij na een klein kusje weer verder spelen. Zo proberen ouders hun reactie aan te passen aan de ernst van de situatie. Als volwassenen emotionele problemen hebben, dan liggen de regels wat ingewikkelder. De meeste mensen doen het volgende als een vriend of vriendin een emotioneel probleem heeft: zij luisteren, stellen vragen om de zaak duidelijk te krijgen, zij denken en leven mee, geven de ander erkenning, vervolgens helpen zij de zaak te relativeren, zij bieden geruststelling en advies. Als u een emotioneel probleem hebt, dan kunt u er met een ander over praten, of u kunt er zelf over nadenken, u kunt met zichzelf in gesprek gaan. Voor zo’n gesprek met uzelf gelden dezelfde regels als voor een gesprek met een ander. Het is mijn ervaring dat mensen ongeduldiger zijn met zichzelf dan met een ander. Veel mensen worden kwaad op zichzelf, zeggen dingen als “stel je niet aan”, “doe niet zo kinderachtig”. Zo hopen zij minder bang te worden of zich minder kwetsbaar te voelen. Dit helpt meestal niet, als een mens zich niet prettig voelt, wordt het meestal erger als er op je gemopperd wordt. Men accepteert zijn gevoelens dus niet, maar men handelt er wel naar, terwijl het tegenovergestelde beter is. Veel mensen vinden het moeilijk om zichzelf begrip en erkenning te geven, zij beginnen meteen met advies of relativeren. Dit heeft meestal tot gevolg dat de adviezen het hart niet bereiken, het gevoel verandert niet. Ook zijn er mensen die wel aardig voor zichzelf kunnen zijn, maar die niet kunnen relativeren. Zij lijden meer dan nodig is.
Als u vindt dat u in een situatie te heftig of niet adequaat reageerde kunt u het volgende doen. Beschrijf de situatie en bedenk wat u ander had willen doen, voelen of denken. Ga hierover met uzelf in gesprek en denk daarbij aan de volgende regels:
- Accepteer jezelf met je gevoelens: mopper niet op jezelf, zelfs als je gevoelens heftiger zijn dan de situatie rechtvaardigt.
- Heb begrip voor jezelf, probeer te begrijpen waarom je zo reageerde.
- Stel jezelf gerust, relativeer, geef jezelf advies.
- Stel je voor hoe je het was geweest zonder het te heftige gevoel.
Bedenken wat je anders had willen doen is natuurlijk vaak al moeilijk genoeg, en ook het goede evenwicht vinden tussen jezelf erkenning geven en relativeren is niet altijd even gemakkelijk. Toch kan men dit leren. De situaties zullen in het begin vooral achteraf worden geanalyseerd, na verloop van tijd wordt het gemakkelijker op het moment zelf anders te denken, voelen en te handelen. Zie schema.