Sociale vaardigheden
Mijn ervaring is dat het geven het het ontvangen van kritiek het moeilijkste wordt gevonden, men is bang voor ruzie. Ook wordt moeilijk gevonden om tegenstrijdige gevoelens te uiten.
Kritiek geven
Bij het geven van kritiek moet men bedenken dat als er iets is wat je niet wilt, er ook iets is wat je wel wilt. Je kunt beter zeggen wat je wel wilt dan wat je niet wilt. Dit komt positiever over en het is preciezer als je zegt wat je wel wilt. Om een voorbeeld te geven: je partner gaat na het werk nog wat drinken met collega’s en komt veel later thuis dan afgesproken. Eerst was je ongerust, als je partner er eenmaal is ben je boos. In je woede kun je natuurlijk zeggen: “Jij houdt nooit rekening met mij”. Dit heeft als risico dat de ander ook boos wordt of zich terugtrekt. Beter kun je zeggen: “Ik zou het prettig vinden als je voortaan even belde als je later thuis komt.” Dan weet de ander precies wat je van hem of haar wilt. Als je de toon rustig houdt, is de kans groot dat de ander ook rustig antwoordt. Als je kwaad bent zal het echter moeilijk zijn om zo te reageren. Daar hebben we iets op gevonden: probeer je gevoelens op een rustige manier te verwoorden. Zeg dus op rustige toon dat je erg kwaad bent omdat je je erg ongerust had gemaakt. Meestal zitten er onder woede nog andere gevoelens, ongerustheid, het gevoel dat er geen rekening met je gehouden wordt, dat er onvoldoende waardering voor je is en dergelijke. Verwoord niet alleen woede maar ook de onderliggende gevoelens. Als je dat op een rustige toon doet komt er meestal geen ruzie van.
Kritiek ontvangen
Helaas houden anderen zich zelden aan de hierboven genoemde regels. Daarom is het nodig eerst een aantal vragen te stellen voordat men reageert. Men dient precies te weten wat de ander nu precies wil voordat je reageert. Breng je gevoelens ook nu op rustige toon onder woorden.
Tegenstrijdige gevoelens uiten
Veel mensen hebben het gevoel dat ze heel duidelijk ja of nee moeten zeggen. Ze komen dan in de problemen als ze tegenstrijdige gevoelens hebben. Stel uw vriendin vraagt of ze aanstaande zaterdag langs zal komen. U vindt dat heel leuk maar u hebt weinig tijd. U kunt dan best zeggen dat u het enerzijds heel leuk vindt, maar dat u aan de andere kant weinig tijd heeft. Uw vriendin zal dan met u meedenken, en waarschijnlijk vindt u dan een oplossing die voor beiden goed werkt. U hoeft niet ja of nee te zeggen. Ja en nee werkt vaak beter.
Rollenspellen
Het is mogelijk om situaties met anderen die u lastig vindt na te spelen. Als uw moeder u altijd een schuldgevoel geeft, dan kunt u eerst voor moeder spelen. U kent haar tenslotte. Ik kan dan eens kijken hoe ik op moeder zou reageren. (Meestal claim ik drie pogingen voordat ik zelf tevreden ben.) Daarna kan het omgedraaid worden. Ik speel moeder en u kunt eens experimenteren met ander gedrag dan anders.
Vertrouwen
Hoe weet je of je een ander kan vertrouwen? Regelmatig hoor ik van clienten dat ze teleurgesteld zijn in anderen, ze zijn slecht behandeld. Gelukkig blijkt vrijwel altijd dat er waarschuwingssignalen waren die werden genegeerd. Hij gaf me zo veel aandacht maar ik voelde wel aan dat er iets niet klopte blijkt het verhaal. Als je niemand vertrouwt wordt je eenzaam en als je de verkeerde vertrouwt krijg je problemen. Als je aanvoelt dat iemand niet te vertrouwen is dan moet je dat serieus nemen. Als je aanvoelt dat iemand wel te vertrouwen is dan moet je ook dat serieus nemen, zo leer je op je eigen oordeelsvermogen en intuitie te vertrouwen.
Men schat dat 2 % van de mensen psychopaat is, deze mensen hebben geen geweten. Deze mensen moet je uit de weg gaan. 98% van de mensen hebben dus wel een geweten, al kunnen mensen je teleurstellen. De een is niet discreet maar zal je altijd helpen, een ander leent geld en geeft het niet terug maar zal nooit over je roddelen. Er zijn dus verschillende vormen van vertrouwen. Je zult iedereen individueel moeten beoordelen.